Thay đổi thị hiếu
Nhìn nhận về thị hiếu của khách hàng đối với thị trường văn phòng cho thuê hiện nay, bà Tạ Thị Thu Hằng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư và cho thuê tài sản TNL, cho rằng dưới tác động của dịch bệnh, nhu cầu về sử dụng mặt bằng văn phòng của các doanh nghiệp cũng thay đổi rất nhiều.
Trên thị trường đã xuất hiện xu hướng thu hẹp phạm vi diện tích thuê để tiết kiệm chi phí, hoặc dịch chuyển sang các khu vực khác, nhất là đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng do đại dịch Covid-19.
Nhiều doanh nghiệp đang có xu hướng dịch chuyển từ văn phòng hạng A sang hạng B hoặc C, từ quận Hoàn Kiếm sang Ba Đình, Đống Đa hoặc Cầu Giấy.
Theo bà Hằng, dù có những giao dịch rất thành công trong quý 3, nhưng rõ ràng là nhu cầu sử dụng mặt bằng của khách hàng đã thay đổi.
“Đúng là các tòa nhà hạng A ở khu vực Ba Đình, Hoàn Kiếm đang ở mức giá rất tốt, nhưng đối với những doanh nghiệp đang phát triển mạnh và có tiềm lực tài chính thì họ lại không lựa chọn. Bởi lẽ không thuận lợi ở nhiều yếu tố như hầm để xe không có, giao thông ùn tắc và các công nghệ trong tòa nhà, từ quản lý vận hành đến hệ thống kỹ thuật chưa thông minh”, bà Hằng cho biết.
Lãnh đạo TNL cho biết nhiều doanh nghiệp dần dịch chuyển ra các toà nhà ở khu vực vành đai, nơi đạt tiêu chuẩn về ứng dụng công nghệ, giao thông thuận tiện cho đối tác, khách hàng và nhân viên của họ.
Mặt khác, đại dịch Covid-19 cũng làm thay đổi tư duy của cả người tiêu dùng lẫn chủ đầu tư. Việc ứng dụng công nghệ trong việc kiểm soát dịch bệnh càng được chú trọng để phản ứng rất nhanh trong trường hợp tòa nhà có vấn đề.
Dự báo về chuyển động thị trường thời gian tới, theo bà Hằng sẽ có ba xu hướng mà người tiêu dùng sẽ quan tâm.
Thứ nhất là văn phòng truyền thống. Thứ hai là officetell. Thứ ba là co-working.
“Nếu như 15 năm trước, hầu như toàn bộ đều là văn phòng truyền thống, thì trong 5 năm trở lại đây, văn phòng co-working đã bắt đầu phát triển. Cùng với officetell, đây sẽ là những xu hướng tiếp theo ở Việt Nam”, bà Hằng nói.
Tuy nhiên, bà Hằng khẳng định hai xu hướng trên vẫn không thể vượt qua được mô hình văn phòng truyền thống. Loại hình này tiếp tục phát triển nhưng sẽ có những tiến bộ hơn.
“Đối với các khách hàng có tiềm lực kinh tế tốt, họ vẫn thích các mô hình văn phòng truyền thống, nhưng lại được thiết kế theo mô hình co-working. Đặc biệt là hệ thống đó được áp dụng các công nghệ, có môi trường, không gian xanh, và rất nhiều tiện ích để cán bộ, nhân viên của họ, cũng như khách hàng khi đến văn phòng đó là một sự trải nghiệm”, bà Hằng dẫn chứng.
Bên cạnh đó, khách hàng hiện nay cũng có xu hướng cơ cấu lại phần diện tích cho tối ưu, chỗ ngồi linh hoạt, nhưng có hệ thống kết nối mở với xung quanh. Đây là mô hình mà các chủ đầu tư và khách hàng sẽ định hướng phát triển trong tương lai.
Thêm nữa, xu hướng dịch chuyển ra bên ngoài là tất yếu, bởi vì quỹ đất ở trung tâm không còn nhiều. Doanh nghiệp không những tiết kiệm được chi phí mà với những dự án mới thì tiêu chuẩn hạng A luôn được cập nhật liên tục.
Ngoài ra, xu hướng văn phòng đại diện đang có sự dịch chuyển về các tỉnh, thành lân cận Hà Nội, TP.HCM, nơi phát triển rất nhiều khu công nghiệp, đặc biệt khi có sự đầu tư của FDI.
Theo đó, ngoài trụ sở chính ở các thành phố lớn thì khách hàng có định hướng phát triển văn phòng vệ tinh ở các địa bàn lân cận.
Thời của khách thuê
Bà Hằng cho rằng, khách hàng hiện nay không đơn giản chỉ nhìn ở giá thuê nữa. Thay vào đó, họ xem vị trí, xem tòa nhà đó có đảm bảo an toàn hay không.
Do đó, để thích ứng với bối cảnh mới, chủ đầu tư phải chứng minh được năng lực, từ việc nâng cấp tòa nhà đáp ứng các yêu cầu.
Bên cạnh đó, thời điểm này doanh nghiệp cần linh hoạt, có chính sách vừa song hành với khách hàng vừa giữ chân họ, hỗ trợ khách thuê đã ký hợp đồng bằng việc giảm giá.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam, cũng cho rằng để phát triển các dự án văn phòng cho thuê trong thời gian tới, nhà đầu tư cần lưu ý lựa chọn vị trí và quy hoạch phù hợp. Đồng thời phải phân loại đúng các nhóm nhu cầu.
Theo Chủ tịch VaRS, nếu ở các tỉnh, văn phòng nên đặt gần các hệ thống giao thông để thuận tiện cho việc điều hành. Hoặc hoạt động liên quan đến quản lý nhà nước thì phải vào những khu vực gần các cơ quan bộ ngành Trung ương.
Nhưng mấu chốt là dù có ở đâu với quy mô như thế nào thì phải luôn lấy khách hàng làm trọng tâm. Các chính sách dành cho khách hàng chính là cách “giữ chân” khách thuê hiệu quả nhất.
Ông Nguyễn Dũng Minh, Phó Tổng giám đốc quỹ đầu tư IDS Equity Holdings, cho rằng gian tới, các chủ đầu tư Việt Nam cũng nên nhìn nhận vấn đề bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả.
Bởi lẽ, các khách hàng là công ty, tập đoàn đa quốc gia có cam kết riêng với cổ đông của họ về tiêu chuẩn bảo vệ môi trường.
"Giữ khách là yếu tố quan trọng. Thị trường giờ là của khách thuê”, ông Minh nói và dự báo phải đến giữa năm 2022 thị trường mới cân bằng giữa thế khách thuê và chủ nhà.